حتما در هنگام خرید کاشی با عباراتی مانند کاشی درجه یک، دو و غیره مواجه شده‌اید. این دسته‌بندی‌ها میزان کیفیت، مرغوبیت و بی نقص بودن محصول را نشان می‌دهد. برای آگاهی از نوع درجه، تاریخ تولید، میزان نفوذپذیری و غیره کافی است که نگاهی به جعبه بسته‌بندی سرامیک بیندازید. اگر می‌خواهید بدانید که کاشی ها از نظر کیفیت به چند دسته تقسیم میشود، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
اصول درجه بندی کاشی و سرامیک
کاشی و سرامیک پس از خروج از کوره باید 4 الی 5 ساعت را در قسمت پالت‌ها استراحت کنند. این محصولات سپس توسط دستگاه TGV یا LGV به خط درجه‌بندی منتقل می‌شوند. به طور کلی برای تقسیم‌بندی موزاییک‌های لعاب‌دار سه فاکتور مهم یعنی ظاهر، قوس و سایز محصول مورد توجه قرار می‌گیرد. همچنین پروسه درجه‌بندی این محصولات شامل 6 مرحله است که در ادامه آن‌ها را شرح داده‌ایم.
- بررسی سطح ظاهری محصول
در ابتدا اپراتور سطح ظاهری محصول را بررسی می‌کند. او در صورت وجود عیوبی مانند لعاب نگرفتگی، ترک، جوش، لب پریدگی و کیفیت چاپ پایین، درجه سرامیک را با ماژیک روی آن مشخص می‌نماید. در مراحل بعدی، محصولات توسط سیستم‌ها و سنسورهای هوشمند مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
- تقسیم بندی بر اساس قسمت قوس (بلانر)
5 سنسور تعبیه شده در خط کنترل کیفیت بر اساس اطلاعات پیش‌فرض خود، تایل‌ها را تقسیم‌بندی می‌کنند. این سنسورها هر کدام دو چشم الکترونیکی داشته و تقسیم‌بندی را بر طبق میزان قوس محصولات انجام می‌دهند. در ضمن، اطلاعات پیش‌فرض ارائه شده به این سنسورها به شرح زیر است:
کاشی‌های محدب:
- 08 درصد خطا: سرامیک دسته یک.
- درصد خطا: موزاییک لعاب‌دار دسته دو.
- 1 درصد خطا: سرامیک دسته سه.
کاشی‌های مقعر:
- 5 درصد خطا: کاشی دسته یک.
- 7 درصد خطا: سرامیک دسته دو.
- 9 درصد خطا: سرامیک دسته سه.
- قسمت کالیبره یا بررسی سایز کاشی
سومین مرحله از درجه‌بندی سرامیک، قسمت کالیبره یا بررسی سایز نام دارد. در این مرحله سایز هر تایل با کمک سنسورهای هوشمند موجود در دستگاه بررسی شده و آن را با سایز سرامیک نمونه یا سمپل (با ابعاد استاندارد و ایده‌آل) مقایسه می‌کنند.
- درجه بندی کلی کاشی
در این مرحله موزاییک‌های لعاب‌دار برای درجه‌بندی کلی به دو سنسور مادون قرمز می‌رسند. این سنسورها همیشه بزرگترین اعداد را در نظر می‌گیرند. برای مثال اگر موزاییک لعاب‌داری از لحاظ سطح ظاهری امتیاز سه، از نظر قوس امتیاز یک و در بخش سایز نیز امتیاز دو را کسب کرده باشد، سنسورهای مادون قرمز درجه کلی آن را سه اعلام می‌کنند. چرا که وجود یک نقص جدی در یک بخش می‌تواند نشان‌دهنده کیفیت پایین محصول باشد. در دو مرحله پایانی، موزاییک‌های لعاب‌دار آماده خروج از چرخه تولید و تعیین کیفیت می‌شوند.
- مرتب سازی و بسته بندی
در مرحله پنجم یعنی مرتب سازی، با روی هم قرار دادن تایل‌ها، درجات مختلف آن‌ها را از یکدیگر جدا می‌کنند. این مرحله بخشی از بررسی نهایی درجه‌بندی است. در مرحله ششم، تایل‌ها توسط چند بازو به صورت مرتب در یک ردیف قرار گرفته و توسط کارتن‌ها احاطه می‌شوند. در نهایت تاریخ تولید، کد هر محصول و درجه کیفی آن با کمک پرینتر روی بسته‌بندی درج می‌گردد.
از لحاظ کیفیت چند دسته کاشی و سرامیک داریم؟
کاشی‌ها و سرامیک‌ها معمولا در 4 سطح تقسیم‌بندی می‌شوند، البته محصولات درجه 5 نیز به ندرت در بازار وجود دارند. اکثر کارخانه‌ها تایل‌های گروه پنجم خود را در بسته‌بندی کارتنی عرضه نکرده و به صورت پالتی و در مقیاس تن به فروش می‌رسانند.
موزاییک‌های لعاب‌دار دسته یک هیچ عیب و نقصی روی سطح لعاب‌دار و لبه‌های خود ندارند. این محصولات با وجود داشتن کیفیت بهتر، به دلیل قیمت بسیار بالا جزو پرفروش‌ترین‌ها به حساب نمی‌آید. سرامیک‌های دسته یک جزئی از محصولات صادراتی هستند.
گاهی ممکن است که روی موزاییک‌های لعاب‌دار دسته دوم یک یا دو خال با قطر حداکثر نیم میلی‌متر دیده شود. همچنین وجود لعاب نگرفته در کناره‌های تایل نیز از دیگر نواقص این نوع موزاییک‌های لعاب‌دار به شمار می‌روند. انواع گروه سوم یک یا چند خال با قطر حداکثر 3 میلی‌متر روی سطح لعاب‌دار خود دارند و اصلا برای صادرات مناسب نیستند. عیوب کاشی‌های دسته چهار شامل وجود حداکثر سه خال نیم میلی‌متری، لب پریدگی و غیره، به راحتی به چشم می‌آید.
هر کدام از درجات موزاییک ویژگی‌های خاص خود را دارند. هر چقدر عدد درجه کیفی پایین‌تر باشد، یعنی سرامیک کیفیت بهتری دارد. علاوه بر این، پارامترهای دیگری همچون قدرت جذب آب، کلاس سایش، مقاومت در برابر سرما، اصطکاک، کلاس شیمیایی و میزان لکه‌پذیری در تقسیم‌بندی موزاییک‌های لعاب‌دار قرار می‌گیرند.